Vergeetachtig verward of dement
Tijdens de crisisdienst was meneer een dag eerder binnen gekomen op onze PG-afdeling. Was hij vergeetachtig, verward of dement? Zeker was dat de situatie zo acuut was dat hij vanuit huis naar ons werd gebracht. Een verbrand pannetje op het gas, agressief of verward gedrag en een flinke val in huis. Zomaar een paar kreten die ik zag voorbij komen als reden voor zijn komst in de documenten. In de eerste rapportage van collega’s zie ik weinig over agressie maar vooral veel over onbegrip, verdriet en pijn.
Bij de start van mijn ochtenddienst besloot ik eens te kijken of meneer hulp nodig had. Bij binnenkomst zat meneer op de rand van het bed wat voor zich uit te staren. Ik stelde mij rustig voor en vroeg of meneer goed had geslapen. Hij keek me bedenkelijk aan en zei dat hij het eigenlijk niet wist. Dat hij even niet zo snel wist hoe laat het eigenlijk wel niet was. Het is nog net geen 8 uur in de ochtend meneer. Als u wilt kunt u nog even lekker op bed liggen maar misschien wil u zich al aankleden en gaan ontbijten. In dat geval kan ik u helpen als dat nodig is.
“Eerst sluiten ze mij op in een gekkenhuis en dan sturen ze iemand om aardig tegen mij te doen. Ik vertrouw niemand en zeker geen man in witte jas”. Hij mompelde nog wat verder en begon te rommelen in een tasje. In een oogwenk zag ik dat een clubblad van Feyenoord en ik besloot het er op te wagen: “u heeft groot gelijk hoor. Ik vertrouw ook geen Feyenoord aanhanger die langzaam willen infiltreren in de buurt van het mooie ADO Den Haag”. Hij draaide zich om en keek me aan met iets van pretoogjes. Hou jij van voetbal of hou je van ADO? Van beide meneer. Ik hoop dat het ooit weer samen kan worden uitgesproken. Ja, het is niet veel meer hè dat ADO van tegenwoordig sinds ze uit het prachtige Zuiderpark zijn gegaan.
U kunt vanavond wel Studio Sport kijken in de huiskamer als u dat leuk vind. Tussen al die gekken die hier rondlopen? Mij niet gezien! Ik blijf wel op mijn kamer sporttijdschriften lezen. Dat is het enige wat mijn dochter gedaan heeft toen ze mij hier liet opnemen: wat tijdschriften meegegeven. Trouwens drie oude tijdschriften van vorige maand omdat ze er vanuit gaat dat ik het toch allemaal niet meer weet. Ik zeg er maar niks van anders ben ik haar ook kwijt. “Ook kwijt?” vraag ik voorzichtig. Ja, ik heb nog ergens een zoon maar we spreken elkaar niet meer. Stronteigenwijze knul die nooit naar mij luistert en alleen maar aan zichzelf denkt.
Ondertussen had ik een waskom gepakt en geef hem als automatisch een washandje voor zijn gezicht. Ik durfde de opmerking te maken dat die eigenwijsheid vast niet kwam omdat hun beide karakters hetzelfde waren. Hij gaf het washandje terug nadat zijn gezicht schoon was en droogde zich af. We zullen elkaar nooit meer zien. Mijn dochter is ook zo stront eigenwijs en daarom heeft ze mij hier op laten sluiten. Toch zie ik in haar mijn prachtige vrouw die ik zo enorm mis. Ik vergeef haar zolang ik haar gezicht maar kan zien. Horen hoeft niet want ze commandeert alleen nog maar.
Ik vraag meneer naar zijn versie van het verhaal en van termen als vergeetachtig, verward of dement is natuurlijk geen sprake. Ik geef hem een washandje en hij begint zijn gezicht te wassen. Heeft u uw buurman al gesproken en kijk naar een bed aan de andere kant van de ruime kamer. Nee, dat niet. Hij liep wel heen en weer in de kamer en sprak met anderen vannacht. Ik kon er niet van slapen. Weet u dat zeker vroeg ik? Uw buurman is rolstoel afhankelijk en ook nog eens doofstom zodat hij ook niet kan praten zoals u en ik.
Meneer wast niet alleen zijn gezicht voor de tweede keer, ook de rest van zijn ochtend hygiëne verloopt niet in logische volgorde. Hij heeft het zelf in de gaten merk ik maar probeert e.e.a. met een opmerking weg te wuiven. Ik doe alsof het mij niet opvalt en behandel zijn wonden die zijn ontstaan na zijn val. ‘Uitgeleden in eigen huis is snel gebeurd’ merkte ik op. Ja, mijn vrouw schrok er ook van toen ze mij zag liggen. Uw vrouw? vroeg ik voorzichtig. Oh nee, nu doe ik het weer. Het kan mijn vrouw niet zijn want die is dood. Was ze nog maar hier dan was dit alles nooit gebeurd en kon ik in mijn eigen stoel gewoon vanavond TV kijken zonder gekken. Nu wordt ik zelf gek!
Vergeetachtig, verward of dement. Het is niet aan mij om een oordeel te vellen of diagnose te stellen en al helemaal niet binnen een paar dagen. Stress en verdriet maakt vaak ook dat men vergeetachtig of verward kan overkomen. Een paar dagen later praat ik weer met meneer over voetbal tijdens een avonddienst. Kon ik maar voetbal kijken zoals vroeger vanuit mijn eigen stoel en op mijn eigen kamer. Dat zou een hoop ergernis schelen hier zolang ik opgesloten blijf tussen deze gekken. Een groot deel van de huiskamergenoten van meneer hadden een vergevorderd stadium van dementie. Hierdoor waren ze niet altijd even goed in staat of te communiceren zoals meneer graag had gezien. Ook reageerden ze vaak niet op zijn tactisch gekozen commando’s in de trant van ‘hé, ga eens aan de kant’ of ‘hé, daar zit ik. Dat is mijn plaats’.
Als u aan een TV kunt komen en aan uw eigen gewenste stoel dan is er ruimte genoeg in uw kamer. Zo gezellig bent u nou ook weer niet in deze huiskamer grapte ik. Ik kon inmiddels gelukkig wel een potje bij hem breken. Lachend zei hij nog: “rustig hè snotneus, waar haal ik dan een TV vandaan denk jij?” Heeft u geen deskundig familielid of kennis die wat af weet van TV en aansluitingen? Pff, ja mijn zoon. Die is specialist bij KPN maar ook specialist in ‘papa-negeren’. “Ik zou er een belletje aan wagen als ik zo vrij mag zijn” vervolgde ik voorzichtig en ik zag hem twijfelen. Misschien wil hij u wel bellen maar durft hij niet. Het is gewoon een lul hoor ik hem nog zeggen.
Ruim een week later, na enkele dagen vrij, zie ik hem glunderend over de gang lopen. Wat bent u aan het lachen vroeg ik verbaasd, bent u weer ‘de gekken’ aan het pesten? Wilco, niet zo praten over mijn buren die lijden aan dementie hoor zei hij lachend. Wat is er met u aan de hand dat u zo praat? Opkomen voor zijn buren was wel het laatste wat ik had verwacht. Kom maar mee naar mijn kamer Wilco.
Naast zijn bed staat inmiddels een dressoir en een man is druk doende met het aansluiten van een flinke TV. “zoon, dit is die broeder waar ik het over had”. De man draait zich om en komt op ons aflopen. De man is dus de zoon van meneer bedenk ik mij even heel snel. WTF? De man glimlacht, geeft mij een hand en 1 seconde later heb ik een knuffel te pakken en springt de man in tranen. Pff… heb ik dat weer?
Terwijl de man zijn emotie weer onder controle heeft, zegt meneer dat ik hem aan het denken heb gezet. Een dag later heeft hij samen met zijn dochter zijn zoon gebeld. Zoon bleek helemaal niet boos maar zijn zoon had inderdaad het karakter van papa en dus eigenwijs. Ja, hij had het druk maar binnen een dag was er een TV en een enorme stoel met ligfunctie, toeters en bellen en wat al niet meer. Ik zag twee dolgelukkige mannen spelen met een TV alsof twee kleine kinderen net bij Sinterklaas een cadeau hadden gehad.
De TV was uitgerust met alle mogelijk sportzenders die maar te zien zijn in Nederland. Meneer was in zijn nopjes en kwam helemaal tot rust. Meneer sloeg soms de plank flink mis als het gaat over realiteit, vergeetachtig verward of dement? Misschien toch ook wel eerste tekenen van dementie. Door goed te kijken naar de behoeftes en mogelijkheden van deze prachtige man, werd besloten een ander huis voor hem te zoeken. Een huis waar zelfstandigheid onder toezicht mooi wordt verwoord. Hij verhuisde naar Leidschendam en kreeg zijn eigen kamer, zijn eigen TV en de stoel gingen natuurlijk mee.
Ik beloofde hem over een maand te komen bezoeken als hij wat gewend was geraakt. Hij zou zorgen voor een biertje, ik voor een nootje. Enkele dagen later kwam Corona opduiken, niet veel later werd zijn verpleeghuis getroffen door enkele besmettingen. Enkele werden veel… lang verhaal kort…. we hebben elkaar niet meer mogen treffen.
