Of je pijn in je flikker heb
Niet iedereen begrijpt elkaar als er Nederlands wordt gesproken. In Den Haag wordt wel eens gesproken over het wonen op het zand of wonen op het veen. Oftewel het verschil tussen chique en volks. Ik denk dat de uitspraak ‘Of je pijn in je flikker heb’ ook alleen in Den Haag wordt begrepen.
In Den Haag was er in de achttiende eeuw een duidelijke scheiding tussen arm en rijk. Die was er niet alleen in figuurlijke zin, maar ook letterlijk. Een deel van Den Haag was gebouwd op de zandduinen en een ander deel op veengrond.
Op het zand stonden grote huizen en woonden rijke mensen met een aardappel in de keel. Aan de andere kant van de 5,8 kilometer lange Laan van Meerdervoort zag het er minder netjes uit. Daar woonden de armen en zij werden de Hagenezen genoemd. De illustratie van ‘good old’ Marnix Rueb geeft het goed weer: de ‘Koude Kak’ en de echte Hagenees.
Op de werkvloer
Ook in mijn werk kom ik dit verschil wel eens tegen. Zo was ik een tijdje geleden tijdens de artsenronde over de afdeling onbedoeld tolk bij een gesprek tussen de arts en de cliënt.
Een dame was in de nacht nogal aanwezig en de arts werd gevraagd of mevrouw wellicht een urineweginfectie kon hebben. Niet dat onze arts een kakker is maar hij is uiteraard wel zorgvuldig in zijn taalgebruik. Het was meer mevrouw die zo Haags was, dat ze Algemeen Beschaafd Nederlands niet altijd even goed begreep.
- Arts: Mevrouw, ervaart u wellicht enige pijn?
- Mevrouw: Wat zegt tie nou broeder?
- Ik: Of je pijn in je flikker heb
- Mevrouw: Nou, ik zit hier natuurlijk niet voor mijn zweetvoeten
- Arts: U bent nogal verbaal onrustig in de nacht
- Mevrouw: Wat zegt tie nou broeder?
- Ik: Dat je leg te gillen in de nacht?
- Arts: Weet u ook waar die verbale onrust vandaan komt?
- Mevrouw: Wat zegt tie nou broeder?
- Ik: Waar komt al dat gegil vandaan?
- Mevrouw: Uit mijn bek natuurlijk! Wat een mafkees zeg! Is hij nou dokter?
- Arts: Wellicht kunnen we even uw urine opvangen om een urineweginfectie uit te sluiten
- Mevrouw: Wat gaat tie sluiten broeder?
- Ik: We gaan uw urine even opvangen om te kijken of alles goed is
- Mevrouw: Als hij daar blij van wordt dan ga ik zo wel ff zeiken.
- Arts: Tot ziens mevrouw
- Mevrouw: Mazzel jongen! Neem hem maar weer mee broeder.
- Ik: Ik kom zo wel even een potje brengen
- Mevrouw: Op zeker dat ik over je hand heen ga zeiken!
- Ik: …. en een po-stoel 🙂
‘Of je pijn in je flikker heb’ is in mijn beleving een normale Haagse uitspraak. In deze tijdgeest is het natuurlijk ook mogelijk dat er mensen zijn die deze uitspraak choquerend vinden 🙂
