De nestor uit Leerdam

De nestor uit Leerdam is niet meer. De crematie van deze lieve man vond gisteren plaats in het voor mij zo enorm bekende crematorium Ockenburg. In besloten kring en ik ben dankbaar bij deze besloten kring te mogen horen. Samen met twee collega’s konden we onze zorg op deze manier op een waardige manier afsluiten. Een gevoel dat verder gaat dan alleen maar respect en empathie.

In korte tijd heb ik afscheid moeten nemen van twee bijzondere mannen op onze afdeling van het verpleeghuis. Ja, het hoort erbij en nee, het gaat nooit wennen. Terwijl ik vorige week in de ochtend dit verhaal op deze website publiceerde, werd er aan het einde van de middag besloten te starten met palliatieve sedatie. In het bijzijn van zijn echtgenote en dochters plaatste ik twee vlindernaaldjes bij meneer en bracht ik de eerste medicatie in. De familie had er vrede mee zoals men dat wel eens zegt. ‘Het is goed zo’ maar het verdriet is voelbaar en tastbaar.

Topografie en cultureel erfgoed

De man was geboren in Leerdam en dat wilde hij graag laten weten. Toen hij vorig jaar augustus werd opgenomen op onze afdeling wilde hij van iedereen weten of wij wel wisten waar Leerdam lag. Nadat twee collega’s het antwoord niet wisten, maakte ik indruk met de zin ‘Leerdam is bekend om de glasfabrieken en zijn kaas, ligt op de rand van Utrecht en Gelderland in de driehoek Vianen, Gorinchem en Zaltbommel. Toch?’ Het laatste gedeelte moest ik even gokken maar ik wist dat ik er niet ver naast zou zitten. Ik heb altijd wel wat met topografie en cultureel erfgoed gehad.

‘Op een schaal van 10, score je een 11 jongeman!’ sprak meneer verwonderd uit. De zin raakte me toen nog niet maar de zin werd de afgelopen weken nog enkele keren door hem uitgesproken en toen had de uitspraak duidelijk een diepere betekenis voor ons beide.

Deze man stond aan het hoofd van een liefdevolle familie en heeft zichtbaar in zijn levende leven enorm veel liefde gegeven aan zijn echtgenote, kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. Het was dan ook een logisch gevolg dat de hele familie, dit keer om beurten, afscheid kwam nemen van deze bijzonder sterkte man.

Logeerbed

Op mijn vrije dag veranderde er niets in de situatie van meneer. Meneer was in diepe slaap en lag comfortabel in zijn bed in liefdevolle aanwezigheid van bijna altijd wel een familielid. Afgelopen vrijdag, in mijn dagdienst, werd de situatie nauwlettend en respectvol in de gaten gehouden. In overleg met familie en arts werd de medicatie iets aangepast en voelden we dat het einde zou naderen. De situatie werd vooral voor zijn liefdevolle en zorgzame vrouw een zware beproefing. Ik besloot ergens in het huis het logeerbed erbij te halen. Het bed van meneer werd een kwartslag gedraaid zodat het logeerbed er direct naast kon.

‘Ga lekker naast pa liggen ma’ werd ze aangespoord door haar dochters en schoonzonen. Moeders, ik mocht inmiddels moeders zeggen, ging naast haar echtgenoot liggen en pakte liefdevol zijn hand vast. Een moment later bewoog de mond van meneer alsof hij iets wilde zeggen. Op hetzelfde moment voelde moeders de hand van haar echtgenoot ‘knijpen’ en toen was daar het moment van overlijden. Een bijzonder, en uiteraard emotioneel, moment die ze gelukkig samen, in intieme kring, mochten beleven.

Na het schouwen van de arts en nadat familie de begrafenisondernemer had gebeld, werd mij verzocht de laatste zorg aan meneer te geven. Samen met een collega en een ijzersterke stagiaire, hebben we de laatste zorg gegeven en kreeg meneer aansluitend zijn kleding aan voor in de kist. Bijzonder vooral omdat echtgenote en dochters hierbij aanwezig bleven. Mooi ook in de zin dat het als een soort van vertrouwd voelde. Zowel de drie dochters en hun moeder waren zo goed als dagelijks, soms zelfs 2x daags, op bezoek op onze afdeling. Een vertrouwensband was opgebouwd en ik zie het uitvoeren van de laatste zorg als een eervol moment van zorg.

Herinneringen

De nestor uit Leerdam was enorm sterk zoals al eerder beschreven in dit verhaal en in dit verhaal. Zijn lichaam heeft het gewonnen van zijn ijzersterke geest. Gisteren op zijn crematie mochten we horen hoe bijzonder hij is geweest voor zijn familie en hoe hij werd geliefd door deze prachtige liefdevolle familie. Mooi om te horen en ook mooi om te zien. Veel families zullen hier jaloers op zijn. Moeders, dochters en schoonzonen zagen we met grote regelmaat maar ook de kleinkinderen en achterkleinkinderen waren vaak aanwezig in ons verpleeghuis. Ze laten een flinke leegte achter maar gelukkig ook prachtige herinneringen.

Ik had in het voorjaar nog graag met hem gaan vissen in Monster zoals we elkaar hadden beloofd en ook die borrel komt er niet meer. Ik had hem ook zo graag nog het kampioenschap van Feyenoord willen laten meemaken. Hij was zo’n sportliefhebber. Maar het is goed zo zoals men dat zegt. Moegestreden en rust verdiend.

Gecremeerd op 4 mei, Dodenherdenking. Dat blijft ons allemaal bij. Ook de volgende jaren.