Wat denkt u wat wijsheid is?

Het grote gevaar op een somatische afdeling in een verpleeghuis is dat cliënten, maar zeker ook zorgmedewerkers, gehospitaliseerd kunnen worden. De regie verliezen door een verminderde zelfredzaamheid en verlies van zelfmanagement. Hoewel niet elke cliënt het vermogen zijn of haar eigen ziektebeeld even goed te begrijpen, tracht ik toch het gesprek aan te gaan en samen te bespreken wat zinvol zou zijn bij een te maken beslissing. Wat denkt u wat wijsheid is?

Ik hoorde aan het ritme en geluid van zijn rolstoel dat er iets was. Meneer zit duidelijk niet in zijn vel en is hard op zoek naar de broeder met de rode schoentjes schoot mij direct door het hoofd. Ik was de medicatie aan het uitzetten en mag dan niet gestoord worden volgens het protocol. Hij schoot de hoek om en was zichtbaar opgelucht mij te zien alhoewel zijn gezicht op onweer stond. Wilco, ik moet toch niet naar het ziekenhuis als de blaasspoeling er niet ingaat? Beste meneer, probeerde ik met een rustige stem, gaat u eerst even op uw gemak ontbijten en dan maak ik de medicatieronde af. Zullen we daarna even op uw kamer overleggen?

De angst regeert

Het was zeker niet het antwoord dat hij wilde horen maar hij zag snel in dat het de enige mogelijkheid was die ik hem bood. Nu is deze man toch al snel met zijn eten maar vandaag was dit extra snel. Nog voordat ik de medicatiekar goed en wel richting de zusterpost (blijft een rare benaming) terug wilde brengen, hoorde ik zijn rolstoelwielen alweer over de gang rollen. Erg onregelmatig, erg onrustig. Om e.e.a kracht bij te zetten hoorde ik zelfs een emotionele ademhaling er bovenuit.

Nog voordat hij mij kon roepen liep ik naar hem toe. ‘Beste vriend, geen paniek en geen zorgen. Ik lees uw dossier even terug van de afgelopen dagen en bekijk even wat andere gegevens. Ik ben binnen een paar minuten op uw kamer’. Niet dat ik de indruk had dat meneer hierna rustig alvast naar zijn kamer zou gaan maar het gaf mij wel even ruimte om de laatste relevante rapportages te lezen. Het was weekend en dat betekent dat er geen arts in huis is en dat ikzelf de enige verantwoordelijke verpleegkundige in huis ben.

Eenmaal op zijn kamer kwam de emotie bij meneer los. Zijn laatste bezoek aan een ziekenhuis was pas twee weken geleden en daar had hij zeker geen beste herinnering aan. Nu was zijn grote angst toch weer ingestuurd te moeten worden. Eerste maar even wat aan die emotie doen en de spanning uit zijn lichaam halen schoot het door mijn hoofd. Wat is nu precies het probleem van deze angst en emotie beste man?

Geen man overboord

Het bleek dat de dagelijkse blaasspoeling t.b.v. zijn verblijfskatheter niet kon instromen via zijn katheterslang naar zijn blaas. Geen man overboord maar zo werd het door meneer wel ervaren. Komt u even op bed liggen dan gaan we samen eens kijken wat er nu eigenlijk aan de hand is en dan zoeken we samen een oplossing. Met wat flink gepuf en gehijg lag meneer vol verwachting op bed in de veronderstelling dat ik wel even het probleem ging oplossen. Ik had direct kunnen zeggen dat er juist voor vandaag een reguliere katheterwissel in zijn persoonlijk agenda stond ingepland maar daar haalde ik zijn angst niet mee weg.

Hoe kan het dat de blaasspoeling niet naar binnen kan beste man? Ja, dat weet ik niet, dat moet jij oplossen. Maar dan moet ik wel weten hoe het komt. Wat denkt u zelf? Ik zag hem denken en onbewust zag ik hierdoor zijn spanning en angst wegvloeien. ‘Van de week ging het ook al moeilijk en was de urine ook gek gekleurd en zei de zuster dat er grijs en vlokken in de urinezak zaten’. Hij had het prima onthouden moest ik toegeven. Zou dat gruis de boosdoener kunnen zijn vroeg ik rustig. Het kan wel verstopt raken daarvan toch? Ziet u wel dat u zelf het probleem kan bedenken gaf ik hem als compliment. Wat denkt u wat wijsheid is? Tsja, als de slang verstopt is dan moet hij vervangen worden. Toch? Dat is wel een idee begon ik voorzichtig. Zullen we wachten tot morgen en vragen aan de arts of zal ik het even doen nu u toevallig toch op bed ligt?

Zijn eigen beslissing

Hij keek mij even aan en hij was zichtbaar alle scenario’s aan het doorlopen in zijn hoofd. Ja, doe jij het maar, klonk het zeer beslist. Jij bent altijd zo rustig. Het toeval wilde dat ik op de gang alles al had klaargelegd op een karretje dus e.e.a. kon direct worden uitgevoerd. Ik pakte alle spullen uit voor deze voorbehouden handeling en voordat ik het protocol ging volgen legde ik hem haarfijn uit wat ik ging doen en wat hij hoe en wanneer kon gaan voelen. Het gaf hem rust vooraf te weten wat ik ging doen, zeker nu hij zelf had meebeslist dat de handeling noodzakelijk is.

Afleiding

Terwijl ik ontspannen de handeling ging uitvoeren bleef ik op een rustige toon met hem in gesprek. Als bijna automatisch gaf hij antwoorden op mijn vragen zonder daadwerkelijk last te hebben dat zijn katheter werd verwisseld. Toen de nieuwe katheter goed afliep vertelde ik hem rustig dat ik klaar was en hij de rest van de dag weer rustig aan kon doen. Na wat traantjes van de emotie werd ik hartelijk bedankt. U bedankt voor het meedenken hoor, want we hebben samen het probleem gevonden en de oplossing bedacht. Ja, dat is zo Wilco! Wat goed van ons hè?

Wat denkt u wat wijsheid is? Een belangrijke zin in de strijd tegen hospitalisatie en behouden van de eigen regie qua zorg en zelfredzaamheid. Al is soms maar voor de vorm. Geef cliënten minstens een idee dat er te kiezen valt! Ook al kunnen ze hun eigen ziektebeeld wellicht niet meer overzien. Ik heb er al eens vaker over geschreven. Ik vind het heerlijk om samen met de cliënt in een gesprek tot een oplossing te komen voor welk probleem dan ook. Samen nadenken en het idee geven dat ze er om doen. Alsof het je eigen ouders zijn….