Roken is slecht voor de gezondheid
Je hoeft geen dokter te zijn om het inmiddels zelf ook te snappen: roken is slecht voor de gezondheid. Tegenwoordig wordt er zo enorm negatief gedacht over het roken maar ik ben zo oud dat ik weet dat dit niet altijd zo geweest is. Vroeger rookte bijna iedereen om het zo maar te zeggen en zag je in het straatbeeld altijd rokende mensen. In huis, op straat, in de auto, op je werk, in de horeca, overal werd gerookt. Simpelweg bijna niet meer voor te stellen.
Ook was de tabaksindustrie dominant in het straatbeeld als het ging om reclame-uitingen. Grote billboards, reclame op bussen, trams en op het strand enorme sponsering van de strandpaviljoens. In bioscopen was het niet anders. Een beetje filmheld stond rokend op de set en ook in de autosport was de sigarettenindustrie dominant. Producenten beweerden zelfs dat sommige merken goed voor je waren. Een poster uit 1930 noemt Lucky Strike mild voor de keel doordat de tabak werd geroosterd – een bewering die steun krijgt van 20.679 artsen.
Mijn leraar in de vierde klas van de lagere school rookte toen gewoon in de klas en ja, wat was ook alweer mijn eerste zelfgemaakte Vaderdag cadeau op school? Juist….. een asbak van klei! Nu nog eentje maken?
Niet zo gek dat bij ons in het verpleeghuis, mensen binnen komen die nog steeds roken. Sommigen al meer dan 70 jaar! Bijzonder om te zien hoe we als zorgpersoneel nu kijken naar rokende ouderen. Roken in een verpleeghuis mag simpelweg niet meer als ze geen eigen appartementje hebben. In 2030 is de gehele Zorg rookvrij. Dus deze ouderen moeten uit eigen beweging maar zien hoe ze in hun onwennige rolstoel buiten komen om daar even snel een sigaretje te roken. Ja, ook als het regent en ook in de winterperiode. De meeste cliënten zijn al blij als ze kracht hebben om überhaupt enige meters met hun rolstoel vooruit te komen.
Oude gewoonte, nieuwe wetgeving
Er is ook altijd wel een arts in opleiding die het probeert bij een nieuwe opname in een verpleeghuis: “Maar mevrouw, u rookt nog? Roken is slecht voor de gezondheid. Daar moet u vanaf nu maar mee stoppen”. Niet zo lang geleden hoorde ik een adequate dame de arts in opleiding een net antwoord terug geven. Ze was inmiddels de 90 al gepasseerd en was aardig op de hoogte van perikelen in de gezondheidszorg: “Zeg knul, je mag dan bijna huisarts zijn maar hier in een verpleeghuis verwacht ik persoonsgerichte zorg gebaseerd op zelfredzaamheid en zelfbeschikking. Dat allemaal op basis van de kwaliteit van leven zoals we dat ook in Nederland verwachten. Ik rook meer dan 70 jaar ruim 3 pakjes per week en daar ga ik op mijn leeftijd niks meer aan veranderen”.
Ze zag dat de HAIO even moest zoeken naar het juiste antwoord dus werd er direct door de dame naar mij gekeken. “En u broeder, mag ik van u ook niet meer roken?” Bij voorkeur niet binnen en niet in de nacht, begon ik luchtig. Ik zal eens kijken of ik nog en handgemaakte asbak thuis heb voor u. Ikzelf ben 20 kilo geleden gestopt met roken.” Oh ja, die schattige asbakken. Dus dat heeft u ook op school gedaan vervolgde ze al snel met een glimlach. Daarom heeft u grijze haren. Dat is toeval mevrouw, mijn eigen haarkleur is donkerbruin maar ik doe bij de kapper altijd elke 6 weken grijze plukjes laten verven.” Ze schoot in de lach en zag enige ontspanning komen in haar spraak, doen en laten.
De huisarts in opleiding had inmiddels zijn antwoord paraat maar het hoefde al niet meer. De dame in kwestie was opeens een stuk rustiger en gaf aan de arts aan dat ze hem maar al te goed begreep maar dat ze in de laatste jaren van haar leven haar enige gewoonte die ze nog had niet wilde aanpassen. Ze zat inmiddels in een rolstoel en had ‘genoeg onderliggend lijden’ en was hier gekomen na enkele weken ziekenhuis na een flinke val door haar verslechterde conditie. Terug naar haar eigen woning was dan ook niet meer mogelijk.
Zullen we de arts wegsturen en zal ik u dan eens naar de tuin brengen? Dat leek de dame een goed plan. De arts en ik keken elkaar eens aan en we begrepen elkaar goed. Naderhand bedankte hij me voor de ontspannen opmerkingen. Wat praat jij toch makkelijk elk onderwerp in een luchtig perspectief gaf hij mij mee. Dat doe jij vast ook wel als je net als ik 35 jaar ouder ben, antwoorde ik hem 🙂
Persoonsgerichte zorg gebaseerd op zelfredzaamheid en zelfbeschikking zijn inderdaad speerpunten in de ouderenzorg. Maar als we het hebben over ‘Roken is slecht voor de gezondheid’ dan dienen we de wetgeving te volgen en moeten de oudere rokers het maar uitzoeken in verpleeghuizen.
O nee, niet in alle verpleeghuizen schijnt het. Waar ligt dat toch aan?
