Ben jij wel eens bang?

En jij broeder, ben jij wel eens bang? Ja, natuurlijk ben ik wel eens bang. Waarom vraagt u dat? Ik kan mij niet voorstellen dat er een andere branche bestaat waarin zoveel intieme gesprekken plaatsvinden dan in de ouderenzorg. Praten over je verdriet, over je angsten en over je eigen leven. Wij noemen dat vaak ‘ een luisterend oor aanbieden’ maar het is vaak veel meer dan dat.

Mensen in een verzorgings- of verpleeghuis hebben de hele dag de tijd om na te denken zeg ik wel eens gekscherend. Zeker als je door een val of operatie op een revalidatieafdeling van een verpleeghuis terecht komt. Genoeg tijd om te denken en te piekeren. Al dat denken kan voor onrust gaan zorgen maar soms kan het ook verhelderend zijn.

Tijdens een avonddienst kwam het gesprek met een cliënt op het onderwerp ‘de dood’ uit. Na haar inname van haar medicatie vroeg ze mij of ik wel eens bang was voor de dood. ‘Nou, dat weet ik eigenlijk niet’ moest ik haar bekennen. ‘Ik heb er nog niet zo direct over nagedacht. Ik heb geen tijd voor de dood want ik heb nog zoveel te beleven.’

Mijn tijd komt snel nabij voel ik aan mijn lichaam begon ze. Ik ben oud en heb mijn tijd hier op aarde gehad. Maar ik ben zo enorm bang om dood te gaan. Waar bent u dan zo specifiek bang voor wilde ik van haar weten. Nou broeder, ik ben zo bang dat ik dood ga door ellendige verstikking of met veel pijn ofzo. Ik ben bang voor een lange en pijnlijke lijdensweg. Ik heb al zoveel pijn en verdriet gehad in mijn leven en ik ben eigenlijk te moe en gewoon ‘op’ om nog meer pijn te moeten lijden.

In eigen woorden leg ik haar uit dat palliatieve zorg in eerste instantie bedoeld is om de persoon in kwestie pijnvrij en zo comfort mogelijk bij te staan in de laatste fase van zijn of haar leven. Ik bespreek een aantal handelingen zoals morfine toediening, mondverzorging e.d. en zie haar aandachtig luisteren. ‘Wat leg je dat toch ontzettend lief en passievol uit’. Ik heb wel eens betere bedverhaaltjes verteld voor het slapen gaan plaagde ik haar.

Dus als ik dood ga dan zorg jij dat het pijnloos gebeurt? ‘Nee’, zei ik resoluut, ‘U gaat simpelweg niet dood in mijn diensten, dat verbied ik u. U gaat maar even flink revalideren en naar huis. Tegen die tijd dat u dood gaat, bent u mij alweer vergeten.’ We lachten samen enigszins gereserveerd. Ze keek weg en ik zag dat haar hoofd verder maalde.

‘Je zal wel flink wat meegemaakt hebben hier in de zorg’ klonk het opeens. ‘Je hebt vast ook je eigen verdriet als er iemand doodgaat op deze afdeling’. Ja, dat heb ik inderdaad moest ik toegeven. Het hoort bij je werk en ik doe het met liefde maar iemand laten gaan is nooit leuk en gaat nooit wennen. ‘Gaat u maar lekker slapen dame en wordt morgen maar gewoon weer wakker.’ ‘Welterusten knul, dank voor je lieve zorgen.’

Een paar weken later kon ze weer naar huis. Hersteld van haar val en fit genoeg om weer zelfstandig thuis te wonen met behulp van de thuiszorg. Niks geen reden om over de dood te praten maar ik kan mij goed voorstellen dat de gedachte je besluipt als je op hoge leeftijd opeens in het ziekenhuis of in een verpleeghuis terecht komt.

Bij het afscheid pakte ze me nog even vast: “dank je wel voor al je gesprekken. Jij kan iemand zo enorm gerust stellen. Ik zal je nooit meer vergeten.” Een dag later ontvingen we een hele lieve kaart op de afdeling voor al het geweldige personeel.

Lief toch?

Pff…. Ben jij wel eens bang? Ze moest eens weten!