Van vol in het leven naar herseninfarct

Jaarlijks lopen naar schatting 40.000 mensen in Nederland een CVA op en 20.000 een TIA. Van vol in het leven naar herseninfarct in een seconde. Sommige herstellen snel en bijna volledig, anderen houden blijvend schade, de één meer of minder dan de ander.

Vorig jaar kwam een man bij ons binnen om te revalideren na een CVA. Net bekomen van zijn ziekenhuis opname, kwam bij ons de klap bij hem pas echt binnen. Aan één zijde van het lichaam verlamd en je zorg voor jezelf uit handen moeten geven. De eerste dagen was hij niet alleen erg veel verdriet maar was er ook enorm veel frustratie. Boos op alles en iedereen maar vooral onrust door de enorme pijn van binnen. Er was geen land mee te bezeilen om het zomaar even te omschrijven. Hij sloot zich op in zijn eigen slaapkamer.

Toen een paar dagen later een collega meneer via een sta-lift op het toilet had geholpen, duurde het hem te lang dat hij weer terug in zijn rolstoel werd gezet. Zijn zware stem maakte zijn scheldkanonnade extra zwaar. Mijn collega’s keken mij bijna smekend aan en ik snapte de hint maar al te goed.

Ik ken u ergens van

Fluitend, als bijna altijd, liep ik op de toilet af waar ik een zeer gefrustreerde man aantrof. ‘Fluit niet zo dom en help mij liever van de pot af. Niemand die mij even komt helpen als ik alarmeer. Ik wacht al uren’. Ik liet de stevige man uitrazen en hielp hem ondertussen van de toilet in zijn rolstoel met de lift. Toen ik klaar was zette ik de lift weg en bleef even voor hem staan. ‘Wat zit je nou te kijken naar me?’ vroeg hij geïrriteerd. ’45 jaar geleden was u aardiger tegen mij’ merkte ik fijntjes op.  Hij bekeek mij eens goed en vroeg wat ik bedoelde. ‘Ik weet bijna zeker dat ik op de lagere school bij uw zoon in de klas heb gezeten en bij u thuis ben geweest voor een verjaardagsfeestje’.

Ik legde uit hoe ik hem herinnerde, welke locatie ik herinnerde en hoe oud ik toen moet zijn geweest. ‘De volgende keer neem ik een klassenfoto mee’. De man was zichtbaar verbaasd dat ik hem niet alleen herkende van achternaam maar ook qua uiterlijk. ‘U werkte, als ik mij niet vergis, in het ziekenhuis’ besloot ik mijn demonstratie van mijn lange termijn geheugen. Ja, die man was onder de indruk.

En nu is het klaar!

De volgende dienst besloot ik hem als eerste te helpen tijdens de ochtendzorg. Bewapend met een klassenfoto op mijn telefoon kwam ik zijn slaapkamer binnen. We wisselden blikken tijdens het groeten en ik zag de herkenning in zijn ogen. ‘Sturen ze jou omdat de dames niet meer durven?’ vroeg hij voorzichtig. ‘om een lang verhaal kort te maken komt het daar bijna wel op neer meneer. Niets doen en vooral anderen iets verwijten is niet bevorderlijk voor een goede revalidatie. Ik kom uw verzorgen en breng u naar de huiskamer voor het ontbijt. Daarna komt de fysiotherapeut u halen voor de eerste oefeningen. Daarna is het misschien een idee om even met de psycholoog te praten?’

Zo, veel duidelijker kon ik niet zijn en hij begreep de strekking van het verhaal. Zwijgend werkte hij mee waar het kon en stilletjes zat hij voor het eerst in de huiskamer aan het ontbijt tussen de andere cliënten. Na zijn eerste fysiobehandeling kwam hij weer terug op de afdeling en knikte vriendelijk naar me. In plaats van alles wegwuiven en weigeren had meneer zijn eerste stap gezet in zijn langdurige revalidatieproces.

In de middag raakten we aan de praat en bood hij zijn excuses aan voor zijn handelen tot zover. Ik gaf aan dat het niet echt nodig was en dat ik mij echt kon begrijpen dat frustratie eerder opkomt dan hoop op herstel. Ik vertelde dat hij hier begeleid wordt door een jong en bloedfanatiek team met mooie meiden en een dikke oude man die voor hem stond. Allen bijzonder gemotiveerd maar dat wordt ook verwacht van de cliënten.

De ommezwaai

Gaandeweg werd meneer spraakzamer en vriendelijker. Het dagelijkse bezoek van zijn zoon en dochter deden hem goed en ook de mede cliënten aan tafel paste goed bij hem Meneer maakte voorzichtige stapjes bij de fysio en het verdriet maakte voorzichtig plaats voor een beetje hoop. Zou hij dan toch ooit nog kunnen lopen?

Dagen werden weken en weken werden enkele maanden. Meneer werd een graag geziene cliënt op onze afdeling en zijn bulderlach liet hij veelvuldig horen. De prachtige man bleek welbespraakt, vol humor en een meester in het visualiseren. Vooral bij dat laatste haakte ik graag op in met pakkende opmerkingen op de meest rare momenten en situaties. Er ontstonden zo hilarische momenten samen met zijn vaste kamergenoot. Ze werden een geweldig duo.

Een bijzondere prestatie

Zijn doorzettingsvermogen en sterke geest bleken geen grenzen te kennen. In plaats van overplaatsing naar een verzorgingshuis of wat dan ook, werd er vol ingezet op een zelfstandige terugkeer naar huis en zo gebeurde het uiteindelijk ook. Deze man verdiende eigenlijk een triomfboog voor zijn overwinning maar het werd een schuifdeur.  Maar…. lopend verliet hij ons verpleeghuis op weg naar zijn eigen huis. Niet vlekkeloos maar dat mag geen naam hebben als we bedenken hoe deze gefrustreerde man binnen kwam enkele maanden eerder. Hij heeft een blijvende herinnering bij al het personeel achter gelaten.

Van vol in het leven naar herseninfarct. Deze man maakte het mee, net zoals al die andere mensen die uit het niets getroffen worden door een CVA. Al dat verdriet en al die frustratie. Ik kan het mij zo goed voorstellen.