Een biertje tegen de eenzaamheid
Soms kun je met een klein gebaar een ander een groot plezier doen. Zo dronk ik een biertje tegen de eenzaamheid met een cliënt op zijn kamer tijdens een voetbalwedstrijd op TV. Ik noem hem in dit blog maar even meneer W. Meneer W was een flinke man van 90 jaar, enigszins dementerend, sportliefhebber en, zoals veel oudere mensen, eenzaam. Hij was geen man van de bingo of gezelschapsspellen. Wel wilde hij wel eens naar een van de vele optredens kijken in het Atrium van het zorghuis maar contact met andere bewoners was er bijna niet. Hij stond dan ook bekend als een rustige man die vooral zijn eigen gang ging. Stil in de communicatie en legde moeizaam contact.
Ook tijdens zijn zorgmomenten, meneer werd geholpen met het douchen en was niet in staat op zijn steunkousen zelfstandig aan te trekken, was meneer weinig spraakzaam. Zijn dagbesteding bestond vooral uit sport op TV kijken, wat hij afwisselden met zijn loopje naar de eetzaal voor het ontbijt, middageten en soms het avondeten. Zijn dochter bracht 2x per week schone kleding en wat te eten en te drinken en dat was zijn leven eigenlijk wel.
Naar mate ik hem vaker hielp, des te meer kwam hij wat losser en werd wat spraakzamer. Zo wist hij te vertellen dat hij automonteur was geweest en later nog vrachtwagenchauffeur voor een grote bakkerij in Zeeland. Het verbaasde hem dat ik de automerken herkende die hij had gerepareerd en ook wist ik mee te praten over de kleine dorpjes in Zeeland. Het zal vast meegeholpen hebben dat ik een man was en wat ouder was dan veel andere collega’s. Zo wist ik echt wel hoe de Simca 1000 er uit zag en konden we elkaar veel vertellen over Zoutelande en Westkapelle. We kregen een goede band.
Op een gegeven moment kwam ik vroeg in de ochtend zijn kamer binnen en zag meneer aangekleed en al TV kijken met een biertje in zijn hand. ‘Hoi broeder Wilco, pak ook maar een biertje hoor. Ik heb genoeg’. Nou, dat gaat hem niet worden meneer W, het is net half 8 geweest in de ochtend dus een biertje gaat er voor mij nog niet in zitten. Is het ochtend? Oh nou ja, een biertje kan altijd wel toch? U mag van mij wel een biertje drinken hoor maar u moet nog de hele dag, ik wil u graag douchen en medicatie geven. Het is misschien wat vreemd om de dag te beginnen met een biertje. Ikzelf drink graag een biertje na werktijd. U toch ook?
Ach jongen, jij zegt dat het ochtend is maar ik weet het vaak niet eens meer. De dagen zijn allemaal hetzelfde. Vaak val ik overdag in slaap in mijn stoel en even zo vaak lig in nachten wakker in bed. Ik ben blij als mij dochter langskomt maar voor de rest zie ik bijna niemand meer. Mijn vrouw, zoon en andere familie zijn al jaren dood. Vrienden van vroeger zijn dood of zitten ook in tehuizen. Ikzelf sleep me door de dagen heen tot het moment komt dat ik dood ga. Ik heb geen idee wat voor dag het is en weet niet eens wat ik gisteren heb gedaan of gegeten. Hij was zichtbaar emotioneel geworden en had natuurlijk wel een punt. Eenzaamheid is killing voor mensen op oudere leeftijd.
Ik legde zijn hand op zijn schouder en stelde voor dat ik na mijn werk een biertje bij hem te doen. Hij keek mij aan alsof een klein kind net te horen kreeg dat hij naar de dierentuin ging. Nee joh, je moet naar je gezin als je vrij bent. Je hoeft je om mij niet te bekommeren hoor. Om half 4 ben ik klaar en zorg maar dat er bier koud staat bevestigde ik hem nog maar een keer. Ik gaf hem zijn medicatie en hem hem daarna geholpen met het douchen. Gedurende de rest van mijn dienst heb ik hem niet meer gezien.
Om 15.30 uur trok ik mijn zorgjas uit, pakte mijn tas en liep naar zijn kamer. Misschien sliep hij wel weer dacht maar niets bleek minder waar. Bij het openen van de deur zag ik hem druk bezig in zijn keukentje. Oh, ben je er al? Ik was nog net even kaas en worst aan het snijden want ik mijn dochter even gevraagd om dat voor mij te kopen voor nu. Hij zag er helemaal opgetogen uit en had mijn bier al op tafel gezet.
Met een ouderwets stukje kaas en plakje worst op tafel dronken we een biertje en bespraken we de laatste voetbaluitslagen. Niet veel later hoorde ik zijn hele privéleven, liet ik hem mijn gezin zien op foto’s en bespraken we de voetbalgrootheden van vroeger. De ingetogen man van aan paar weken geleden bleek een prachtige verteller en was oprecht geïnteresseerd in de ander. Prachtig om hem zo te zien en met hem te praten. Na de laatste twee blikken van de sixpack maakte ik aanstalten op naar huis te gaan. Hij snelde naar de keuken en kwam met een flink arsenaal aan fruit en drop terug. Dat is voor jou kleine man, die moet er nog van groeien. Ik kon niet anders dan het aannemen, hij stond erop.
Zolang ik daar gewerkt heb, hebben we dit samen zijn elke maand herhaald. Een biertje tegen de eenzaamheid. Even een beetje aandacht na werktijd. Prachtig hoe hij kon vertellen over vroeger. Ook al viel hij steeds in herhaling en klopte zijn verhaal niet altijd, het was prachtig om iemand vol overgave te zien praten. Geluk zit echt in hele kleine dingen.
